"سازمان بینالمللی شفافیت" 11 سال است که هر ساله کشورهای جهان را در رابطه با میزان فساد مالی و روابط ناسالم اقتصادی، درجهبندی میکند. منابعی که سازمان بینالمللی شفافیت برای این درجهبندی از آنها استفاده میکند، دانشگاهها و موسسههای تحقیقاتی مستقل هستند. این اطلاعات که پایهی درجهبندی قرار میگیرند، بر اساس نظرخواهی از متخصصان و اهالی آن کشور است. طبیعتا هر چه دسترسی به اطلاعات در یک کشور شفافتر و آسانتر باشد، نتیجهی کار هم دقیقتر است. با این همه، حتی در کشورهایی مثل کشور ما که گردش آزاد اطلاعات بخصوص در مورد مسائل مالی و اقتصادی مورد علاقهی مسئولین نیست، این درجهبندی میتواند تصویری از وضعیت فساد مالی به ما بدهد. بخصوص که هر ساله هم از منابع بیشتر و جدیدتری برای کشورهای مختلف استفاده میکنند.
این سازمان، فساد مالی را با عنوان "استفاده از امکانات دولتی و عمومی برای سودجویی شخصی" تعریف میکند. ضریب فساد و رشوهخواری یا Corruption Perceptions Index ، درجهی فساد مالی و رشوهخواری را برای هر کشور نشان میدهد. این ضریب که از 1 تا 10 است، هر چه بالاتر باشد میزان فساد و رشوهخواری در سیستم اقتصادی آن کشور کمتر است. مثلا کشور فنلاند از سال 2001 تا 2006 هر ساله ضریب بالاتر از 9 را داشته است. 90 درصد کشورهای در حال رشد که ایران ما را هم شامل میشود، ضریبشان کمتر از 5 است.
سری به سایت این سازمان بینالمللی زدیم تا ردهبندی ایران را در این مقایسه ببینیم. با این اقتصاد رانتخواری و قدرت مالی آقایان و آقازادههایشان که از واردات شکر تا زمینهای زراعتی خراسان و قراردادهای نفتی و خرید اسلحه را در دست دارند، نتایج این ردهبندی آنچنان هم تعجب برانگیز نبود. وقتی که روابط و معاملههای مهم اقتصادی بر اساس روابط آقایان انجام میشوند و رسما بنیادهایی وجود دارند که حساب و کتاب مالیاتیشان به مجلس و دولت مربوط نمیشود، چه چیزی جز فساد و تباهی و رشوهخواری میتوان انتظار داشت؟
نکتهی دیگر هم اینکه از سال 2003 که اطلاعات مربوط به ایران آمده، وضع فساد اقتصادی بدتر شده است. من ردهبندی مربوط به ایران را مینویسم. و فایلها و منابع کامل در این آدرس قرار دارد که دوستان علاقمند خودشان حتما مراجعه میکنند:
http://www.icgg.org/corruption.cpi_2006.html
اطلاعات مربوط به ایران:
2003 - ضریب = 3 ؛ ردهبندی 78 ؛ تعداد کل کشورها 133
2004 - ضریب = 2.9 ؛ ردهبندی 87 ؛ تعداد کل کشورها 145
2005 - ضریب = 2.9 ؛ ردهبندی 88 ؛ تعداد کل کشورها 162
2006 - ضریب = 2.7 ؛ ردهبندی 105 ؛ تعداد کل کشورها 163
شعارهای عدالتجویانه آقایان اگر واقعیت دارد، بالاخره باید در جایی خودش را نشان بدهد. در کشوری که یکی از بالاترین میزان فساد مالی را دارد چگونه میتوان حرف از عدالت زد؟!!
همین ردهبندی، یک نمونهی کوچک آن. زندگی هر روزهی مردم نیز نمونهی عینی آن.
لیست کل یادداشت های این وبلاگ